Reprografia

Termin reprografii odnosi się do reprodukcji dokumentów, czyli kopiowania materiału tekstowego i graficznego. Jest ona zarówno dziedziną nauki, jak i zespołem metod, technik oraz środków stosowanych do sporządzania takich reprodukcji. Są to zarówno kopie piśmienne, jak i rysunkowe. Natomiast do ich wykonywania stosuje się rozmaite metody mechaniczne oraz elektroniczne.

Dzięki technikom reprografii materiały archiwalne, a konkretnie ich oryginalne wersje mogą być lepiej chronione przed uszkodzeniem bądź zniszczeniem. Jednocześnie reprografia zapewnia łatwiejszy dostęp do zasobów archiwalnych. Reprografia może mieć charakter masowy, kiedy powielaniu na podstawie określonej decyzji ulega wybrany fragment zasobów archiwalnych, ale również może być przeprowadzona na specjalną okazję – na przykład na podstawie wniosku złożonego do instytucji prowadzącej archiwum. W takim przypadku reprografia dotyczy wybranych dokumentów.

Jakie metody stosuje się w reprografii?

Różnorodność powielanych dokumentów sprawia, że w reprografii stosuje się wiele metod. Są one dobierane zarówno do typu dokumentu, jak i do jego stanu fizycznego czy wartości. Ponadto wykorzystanie konkretnej metody reprografii zależy również od tego, czego dokładnie oczekuje zleceniodawca. W grę wchodzą proste skany i kserokopie, jak również profesjonalne metody doskonale odwzorowujące dokumenty. Metody stosowane w reprografii pozwalają także na pomniejszanie i powiększanie względem oryginałów. Metody reprograficzne dzieli się na:

• termograficzne (bezpośrednie, termotransferowe i termosublimacyjne),
• fotochemiczne (fotorozpuszczalne, fotoutwardzalne, halogenosrebrowe, diazotypowe i inne),
• magnetograficzne,
• elektrofotograficzne,
• jonograficzne,
• elkograficzne,
• natryskiwania farby.

Czemu służy reprografia?

Celem wykonywania reprodukcji dokumentów jest przede wszystkim zabezpieczenie ich zawartości. Wytworzony wtórnik może być użytkowany przez zainteresowane osoby, zapewniając dostęp do treści bez fizycznego kontaktu z właściwym dokumentem. Ponadto wtórnik jest też przechowywany w innym miejscu niż oryginał, co chroni treści przed całkowitą i bezpowrotną utratą treści dokumentu na skutek np. zalania czy pożaru archiwum.

W reprografii stosuje się też nowoczesne techniki zabezpieczania materiałów. Należą do nich między innymi mikrofilmowanie oraz digitalizacja. Ta ostatnia w znacznej mierze odnosi się do planów i map, a polega na przenoszeniu ich wersji papierowych do komputera i archiwizowanych w postaci cyfrowej.

Reprografia w Archiwach Państwowych – Narodowe Archiwum Cyfrowe

Reprografia jest czynnością nieodzowną, jeśli chodzi o ochronę zasobów archiwalnych, jak również ułatwianie dostępu do nich zainteresowanym osobom. W Polsce reprografii poddawane są między innymi z zasoby zebrane w Archiwach Państwowych. Za ich reprografia odpowiada Narodowe Archiwum Cyfrowe, będące częścią archiwów państwowych i podlegające  Naczelnemu Dyrektorowi Archiwów Państwowych. Instytucja została utworzona już w 1955 roku, a jej dawna nazwa to Archiwum Dokumentacji Mechanicznej[. Narodowe Archiwum Cyfrowe spełnia dwa podstawowe zadania. Jednym z nich jest przechowywanie i udostępnianie dokumentacji fotograficznej i audiowizualnej. Drugie zadanie polega na digitalizacji analogowych materiałów archiwalnych, aby były dostępne również w formie elektronicznej. Działalność Narodowego Archiwum Cyfrowego polegająca na digitalizacji dokumentów zapewnia powszechny dostęp do wybranych materiałów przez internet.

Usługi reprograficzne w archiwach i bibliotekach

Instytucje gromadzące archiwa często udostępniają zainteresowanym osobom możliwość reprografii wybrany dokumentów. Wówczas reprografia odbywa się szybko i wygodnie przy pomocy powszechnych, ogólnie dostępnych metod – kserowania i skanowania. W wielu instytucjach tak rozumiana reprografia jest dostępna darmowo, w innych za te usługi należy zapłacić.  Nie zmienia to faktu, że reprografia w archiwum jest niezwykle wygodną metodą korzystania z jego zasobów. Na rynku istnieją również przedsiębiorstwa świadczące usługi reprograficzne, które wykonują na dużą skalę kopie materiałów udostępnionych przez klienta. Wykorzystuje się przy tym profesjonalne techniki zapewniające doskonałą jakość reprodukcji.