Pertynencja

Pertynencja to zasada przynależności terytorialnej, która nakazuje ścisły związek zespołów archiwalnych z terytorium, na którym powstały. W praktyce oznacza to, że archiwalia należą do jednostki terytorialnej, w której powstały. To jedna z podstawowych zasad archiwistyki, która była stosowana nawet przed jej oficjalnym wprowadzeniem. Nie oznacza to jednak, że nie stwarza ona problemów interpretacyjnych.

Pertynencja terytorialna okazała się szczególnie kłopotliwa w burzliwych czasach wojennych. Podczas i po I Wojnie Światowej często miewano problemy z przypisaniem przynależności akt konkretnemu terytorium ze względu na rozpad wielu państw. Wpłynęło to na obecny kształt zasad w tym zakresie.

Obecnie w stosunkach międzynarodowych stosuje się dwie główne zasady dotyczące pertynencji:

• zasadę pertynencji funkcjonalnej– jeśli dla zarządzania jakimś terytorium potrzebne są archiwalia z danych registratur, można je wydzielić i przekazać owym jednostkom terytorialnym;
• zasadę wspólnego dziedzictwa– mówi ona o tym, że niepodzielne materiały, których pertynencja terytorialna nie może być jednoznacznie określona, pozostają w miejscu, w którym zostały zarchiwizowane i są udostępniane dla wszystkich zainteresowanych stron; strony te wspólnie ponoszą również koszty utrzymania archiwów.

Pertynencja terytorialna może mieć odniesienie do rozmaitych jednostek terytorialnych. Jest stosowana nie tylko w skali międzynarodowej, ale również krajowej.