Pieczęć

Pojęcie pieczęci funkcjonuje już od wielu stuleci. W ujęciu historycznym jest utożsamiane ze specjalnym znakiem odciskanym różnymi metodami na dokumencie lub korespondencji, w celu podkreślenia własności lub autorstwa i nadania im ważności prawnej. W tym rozumieniu pieczęć była uznawana za tzw. znak własnościowy, umożliwiający rozpoznanie osoby fizycznej lub instytucji. W przeszłości pieczęcie odciskano w wosku lub lace. Obecnie znaki są odbijane za pomocą tuszu. Coraz częściej też charakterystyczne herby zastępuje się tekstem.

Rodzaje pieczęci w ujęciu historycznym

Badaniem, porównywaniem i gromadzeniem zajmuje się sfragistyka zwana również sygillografią. Są to również znaki budzące zainteresowanie archiwistów, którzy rozpatrują je zarówno kontekście znaków własnościowych, jak i archiwaliów. Ich wartość jest tym większa, że odciski na dokumentach czy korespondencji wykonywany w czasach bardzo odległych historycznie. Do popularnych zaliczały się wówczas pieczęcie:

• monarsze,
• rycerskie,
• państwowe,
• biskupie i innych osób duchownych,
• miejskie,
• wiejskie,
• mieszczańskie.

Poszczególne rodzaje różniły się też kształtem i wielkością. Stosowano modele okrągłe, kwadratowe, sześciokątne, owalne, tarczowe, wieloboczne i inne. Używano też pieczęci wielkich, małych i sygnetowych.

Pieczęć współcześnie

Pomimo odległych korzeni historycznych, pieczęcie nie wyszły z łask i wciąż są stosowane jako znaki uwiarygodniające dokumenty i nadające im wartości prawnej. Obecnie nadal funkcjonują pieczęcie państwowe, samorządowe, korporacyjne czy związane z kościołem i pełnionymi w nim funkcjami. Do najznamienitszych zaliczana jest pieczęć papieska. Jedną z popularnych form stosowanych przez różne organy samorządowe i instytucje jest też pieczęć urzędowa. Ma formę okrągłą i najczęściej umieszczony centralnie symbol polskiego orła. Powszechnie stosuje się też pieczęcie nagłówkowe, stanowiskowe, wpływu i inne.