Metodyka archiwalna

Metodyka archiwalna stanowi jedną z trzech części archiwistyki. Wraz z teorią archiwalną i archiwoznawstwem tworzy dyscyplinę naukową, która zajmuje się badaniami, gromadzeniem i przechowywaniem dokumentów, szczególnie tych o wartości historycznej (archiwów).  Metodyka jest dziedziną czynną – dostarcza narzędzi niezbędnych do prawidłowego tworzenia, opisywania i przechowywania zbiorów archiwalnych.

Zakresy metodyki archiwalnej

Metodyka archiwalna ma za zadanie opracowywanie i wskazywanie optymalnych metod działania w czterech zakresach, z jakimi wiąże się archiwistyka. Są to:

• gromadzenie dokumentów archiwalnych,
• przechowywanie archiwów,
• opracowywanie zbiorów archiwalnych,
• udostępnianie dokumentów.

Archiwista, który doskonale opanował zasady metodyki archiwalnej, dysponuje wiedzą na temat zasad i metod opracowywania archiwaliów oraz standardów ich opisu stosowanych na poszczególnych poziomach informacyjnych. Potrafi również dokonać wyboru odpowiedniej metody opracowania dokumentów archiwalnych oraz opisu archiwaliów.

Obszary tematyczne poszczególnych zakresów metodyki

Każdy z czterech wymienionych zakresów metod obejmuje konkretne sposoby postępowania oraz narzędzia niezbędne do osiągnięcia celu. W przypadku gromadzenia archiwaliów są to zasady gromadzenia archiwów, budowy scentralizowanej i rozproszonych sieci archiwów, jednostki nadzorujące i brakujące. W zakresie przechowywania metodyka archiwalna wskazuje wymogi techniczne i zasady konstruowania czy wyposażania budynków archiwalnych oraz sposoby zabezpieczania zbiorów przed utratą. Trzeci zakres obejmuje metody opracowywania dokumentów tradycyjne i informatyczne, a ostatni – formy i techniki udostępniania oraz popularyzację archiwów.